مسافر دیار ظهور
مسافرم، گذرم بوده از دیار ظهور
و کولۀ سفرم پر، از انتظار ظهور
تمام توشۀ من یک پیاله از عشق است
که با خودم ببرم تا سر قرار ظهور
و جای خواب مرا مادرم که میانداخت
مرا گذاشت همین جا، همین کنار ظهور
دلم ز گوشۀ ابروی یار کنده شده
و غسل داده ام آن را در آبشار ظهور
بدون دیدن رویش هزار جمعه گذشت
سر قرار نیامد ولی سوار ظهور
پریشب از سر حسرت کسی به من می گفت:
"مسافری گذرش بوده از دیار ظهور"
آذر ۷۳
ساوۀ ما كجاست؟
...
مي آمدي و قم سرافراز از تقدير آسماني خويش، برخود مي باليد و قدوم ناقه ات را انتظار مي كشيد. مردم، بي صبرانه حضورت را چشم به راه بودند.
...
امّا بانوي هجران كشيده ام! تو براي ديدار كسي كه دوستش داشتي، رنج سفري سخت از مدينه تا خراسان را به جان خريدی، براي فراقي يك ساله. ولي ما هجران هزار سالۀ خود را به دوش مي كشيم و حتّي يك قدم به سوي ديدار دوست برنداشته ايم.
بانو! ساوۀ ما منتظران كجاست؟...
...
آه! اي امامِ شيعيانِ قدردان! اي امامِ پيرواني كه براي ديدارت خود را به آب و آتش مي زدند! تو را سوگند به لحظه هاي دل نگراني ات، نگذار تا ما اين گونه ايم، مهدي بيايد. تا ما نفهميم دنياي بي امام ارزش دل بستن ندارد، تا نفهميم زيارت جمال امام چه بهشتي است، تا نفهميم شيعه ی مهدي بودن يعني چه، اين دنيا ارزش آمدن آن حجّت آخر را نخواهد داشت.
اي امام مهربان! ناداني هاي ما را براي دل مهربانش توجيه كن. به او بگو ما بيچارگان كه امام نديده ايم! چه مي دانيم آن بهشت را؛ هر چند برايمان ساعت ها توصيف كنند.
ما دنيا زده ايم مولا! درد ما را فقط يك چيز درمان ميكند: ...
فتحالفتوح
اين ياسهاي باغ زهرا چيدني نيست
با درك من بالاي تو فهميدني نيست
زيبايي قلب رئوفت، چشمهايت
در حجم كوتاه غزل گنجيدني نيست
شال عزا و بيرق و عشق ابالفضل؛
پيراهن يوسف دگر بوييدني نيست
چشمي كه از آه و عطش باران نگيرد
هر قدر هم زيبا شود بوسيدني نيست
گمگشتۀ انسانِ حيران، عشق ناب است
جز در صفاي تكيههاتان ديدني نيست
آن لحظۀ ديدار شط با دستهايت
با منطقي جز كربلا كاويدني نيست
آقا ببخشيد اشكهايم را؛ حقيرند
افسوس! جان از چشمها باريدني نيست
فتحالفتوحِ اشك، دنيا را گرفتهست
لشكر ميافزايد ولي جنگيدني نيست
چشمان اشكآلودِ لشكر سوي فردا
روزي كه در تقويمها گنجيدني نيست
خرداد 91
نظاره
نقل است که روزی بایزید پیش صادق (ع) بود. صادق گفت: آن کتاب از
طاق فروگیر.
بایزید گفت: کدام طاق؟
صادق(ع) گفت: مدّتی است تا اینجایی و این طاق را ندیدهای؟
گفت: نه. مرا با آن چه کار که در پیش تو سربرآرم؛ که نه به نظاره
آمدهام.
صادق گفت: چون چنین است باز بسطام رو که کار تو تمام شد! (1)
***
سر کلاس نشستهایم. به بغلدستیهایم گفتهام که امروز «نه به
نظاره آمدهام». یک امروز را تصمیم دارم نه به مدل کفش و لباس
همکلاسهایم کاری داشته باشم، نه به یادگاریهای روی دستۀ
صندلی، نه به لکّۀ لباس استاد و نه به هیچ چیز دیگر.
گفتهام امروز هیچ کس حق ندارد سر درس با من حرف بزند.
خلاصه خیلی چیزها گفتهام؛ هم به خودم و هم به دور و بریهایم.
حالا سر کلاس نشستهایم. استاد راه میرود و درس میدهد
و روی تخته مطلب مینویسد؛ مثل همیشه. امّا من گوش
میکنم و سر تکان میدهم و یادداشت برمیدارم؛ برعکس همیشه!
کلاس که تمام میشود
...
نه صحن و سرايي هست و نه گنبدي؛ و نه هيچ نشانهاي كه آنجا
را شبيه
حرم كرده باشد. قطعه زميني خاكي با چهار نشان سنگي؛ همين
باورم نميشود كه تاريخ، حقّ چهار امام معصوم را اينگونه ادا
كرده باشد
برگهاي تاريخ را كه ميكاوم، ميبينم
...
پا به پای تو میدویم
شعبان که شروع میشود، میرویم به مهمانی دستافشانی تقویمها. میلاد پشت میلاد. طلوع پشت طلوع. انگار شعبان میآید تا تقویم را گلباران کند و تشیّع را نورباران.
دوباره مثل هر سال پیامکهای تبریک، چند منظورهاند: «یک ماه و دو خورشید در این ماه آمد» و...
دوباره مثل هر سال به فکر میافتم که «چه رازی در این سه میلاد پیاپی هست؟»
آفرینش هیچ نقطۀ بیرمز و رازی ندارد. افسوس که این دریاهای ادراک در انگشتانۀ تعقّل ما نمیگنجند!
*
مدینه امروز همان مدینۀ هر روز نیست. امروز که سوم شعبان سال چهارم هجری است، مدینه پر شده از صدای بال فرشتههایی که فوج فوج به زیارت و تبریک میروند و میآیند.
فضای شهر از شمیمی بهشتی آکنده است.
پرواز عاشقانه و شوقانگیز فُطرُس[1] انگار...
...
او شمع خاموش نمی كند
* دعوت شده ايم براي جشن تولّد. لباس مي پوشيم و كادويي تهيه مي كنيم و سر ساعت زنگ خانۀ ميزبان را به صدا در مي آوريم.
همۀ مهمان ها سعي كرده اند لباسي مناسب تر و هديه اي آبرومندتر داشته باشند. صاحب جشن، كيك تولّدش را مي گذارد روبه رويش و با يك فوت، به تعداد سال هاي عمرش، شمع خاموش مي كند. همه كف مي زنند و شادي مي كنند و تبريك مي گويند.
* نيمۀ شعبان است. دعوت شده ايم براي جشن تولّد. جايي قرار نداريم كه برويم دور صاحب جشن جمع شويم. نشاني خانۀ ميزبان را نداريم كه برويم زنگ بزنيم. راه مي افتيم توي خيابان هاي چراغاني شده. لباس مناسبي از پيروي نداريم كه لياقت جشن او را داشته باشد. كادوي آبرومندي از اعمال نداريم كه پيش رويش بگذاريم.
و صاحب جشن هيچ شمعي را خاموش نمي كند. او آمده است تا تمام شمع ها و چراغ ها و ستاره ها و خورشيدهاي دنيا از نورش روشن شوند. او مولود روشنايي و نور است.
روي كيك تولّدش نوشته است: «ونريد أنّ نمنّ علي الذّين استُضعفوا في الأرض و نجعلهم أئمة و نجعلهم الوارثين». و او بيش از هزار سال است منتظر مانده تا آن را منصفانه و عادلانه، بين ميلياردها مهمان جشنش تقسيم كند.
تیر 89
خيلي
وقتها روي دندۀ بيمعرفتي ميافتيم و مدّتها از يك دوست خوب بيخبر
ميمانيم، بيمهري ميكنيم و سراغش را نميگيريم؛ حتّي دوستي كه خيلي به ما
لطف داشته و كلّي شرمندۀ مهربانياش بودهايم.
مدّتي
كه به اين منوال ميگذرد، دلمان از دست خودمان ميگيرد. با دلخوري
مينشينيم و سر خودمان غُر ميزنيم كه چرا بيمعرفتي كردهايم و كوتاهي از
ما سر زده است. دلمان ميخواهد همّتي كنيم و سراغي از دوست مهربانمان
بگيريم، ولي شرمندگي مانع ميشود.
آنوقت
چه كار ميكنيم؟ منتظر يك بهانه ميمانيم يا حتّي خودمان يك بهانه
ميتراشيم كه آن را دستمايه كنيم و تماسي بگيريم و عهدي تازه كنيم؛ دلي از
عزاي دوري و بيوفايي درآوريم و ...
...
ضريح غربت
باز هم شب شهادت است و من باز هم ميخواهم دلم را روانه كنم براي زيارت. هميشه شبهاي شهادت دلم را ميفرستم حرم.نجف، كربلا، سامرا، كاظمين، مشهد ... . هميشه دلم ميرود و سر به ضريح ميگذارد و غربت اهل بيت را ساعت ها ضجّه ميزند. دور گنبد پرميكشد و از نور فضاي حرم برايم سوغات ميآورد.
بعضي شبها هم هست كه دلم را ميفرستم بقيع. ميرود و به جاي ضريح سر روي خاك ميگذارد و به جاي گنبد، دور پنجرههاي سبزش پرميكشد و از نور فضاي غمبار آن برايم سوغات ميآورد.
ولي امشب دلم را ميفرستم براي سرگرداني. فاطميّه است. فاطميّه با همۀ شهادتهاي تاريخ فرق دارد. فاطميّه غريبترين شهادت تاريخ است.
هزاران دل سرگردان روانه شدهاند به مدينه. كوچههاي بنيهاشم شاهد رفت و آمد هزاران دل سرگردان است. بقيع آغوش گشوده است براي اشكهاي سرگشته. انگار حيراني تمام عالم را به حركتي غريب واداشته است.
همۀ دلها پرميكشند به سوي گنبد سبزي كه سرزنشكنان مدينه را مينگرد كه: اين بينشاني بود سزاي تنها يادگار رسول؟ اين بود اجر آن كه پيامبر او را پارۀ تن خود ميخواند و «من آذاها فقد آذاني» برايش ميگفت؟
زمين و آسمان بغض كردهاند و تاريخ يك بار ديگر بر ورقي كبود مينويسد: «امسال هم فاطميّه بدون مهدي (عج) گذشت». دلهاي سرگردان در صحن مسجدالنّبي، در حياط مسجدالحرام، در كوچههاي تاريك مدينه پراكنده ميشوند. شايد يكي مولا را ديد و از او نشاني حرم ياس را پرسيد. شايد يكي آمد و اين قلبهاي بيپناه را به سايهسار آرامشي فراخواند.
پس ما اين همه بغض را به كجا ببريم؟ پس ما اشكهاي غريبيمان را بر كدام ضريح بچكانيم؟
نسيم با نوای سوگواري ميوزد. از كنار هر دل كه ميگذرد، پيامي را زمزمه ميكند: «هر جا دلتان ميشكند، قبر من آنجاست.»
پيام نسيم در فضاي مدينه پيچيده است. تمام كوچههاي دنيا از اشكهاي غربت شيعه، خيسِ خيس است.
مهر89
جرعه
دلم بهانه می کند غزل غزل بهار را
تو بضعة الکمال را، تو خطبۀ قصار را
کجات جست و جو کنم؟ نشانی آشنا بده
ز کائنات، هر طرف، ربوده ای قرار را
در آرزوی روزنی به سوی آستان تو
هزار دفعه می زنم ورق ورق «بِحار»1 را
محدّث قمی2 بگو رُواتِ نسلِ گنج ها
چه کرده اند وصفِ آن بهشت خوش گوار را
شما که لیل قدری و زلال کوثر خدا
نگاه کن پیالۀ گدای روزه دار را
و قرص نان و جرعه ای عفاف مرحمت نما
من این یتیم در به در، اسیر روزگار را3
*
کمی ز خاک چادرت نشسته بر جبین من
که انتظار می کشم ظهور آن سوار را
30/ دی/ 1391
[1] . کتاب بحارالانوار
[2] . مؤلّف منتهی الآمال
[3] . و یُطعِمونَ الطّعامَ عَلی حُبِّهِ مسکیناً و یتیماً و اسیراً (دهر، 8).
قرار
...
گفتي: همينجا در طريق هدايت باشيد تا من برگردم.
و رفتي.
نگفتي كجا ميروي، ولي گفتي نزديكم.
گفتي «فراموشتان نميكنم.»[2]
گفتي به شما سر ميزنم. گفتي هر وقت بيايم و ببينم هستيد، پيشتان ميمانم.
و رفتي.
سر قولت ماندي. فراموشمان نكردي. هميشه به ما سر زدي. امّا...
...
سرگردان
جنون در چشمهامان ريشه كرده
ز ماتمهاي سرگردانِ بي تو
هرآنچه خواستيم از رنگ و نيرنگ
فراهمهاي سرگردانِ بي تو
شهود، آتش، عطش، اشك و حماسه
«ندارم» هاي سرگردانِ بي تو
كه بايد «مثل مردم» زندگي كرد
مسلّمهاي سرگردانِ بي تو
علم، بيرق، كُتَل، زنجير و خيمه
محرّمهاي سرگردانِ بي تو
هزاران شاهنامه جنگ و آورد
و رستمهاي سرگردانِ بي تو
زمين هم زخمهايي تازه دارد
از آدمهاي سرگردانِ بي تو
دوباره قطعه شعري پاره پاره
دمادمهاي سرگردانِ بي تو
خرداد 91
یادم نیست کلاس چندم بودیم. ولی خوب یادمه که این شعر زیبای گلستان سعدی توی کتاب درسیمون چقدر برای ما تکون دهنده بود و تأثیر گذار.
جدیداً دوباره خوندمش و این بار یه جور دیگه روم تأثیر گذاشت. دلم می خواد شما رو هم توی این احساس شریک کنم.
اگه مایلید بفرمایید ادامه ی مطلب تا احساس جدیدم رو با شما در میون بذارم :
وقتي به غرور جواني بانگ بر مادر زدم، دل آزرده به كنجي نشست و گريان هميگفت: مگر خردي فراموش كردي كه درشتي ميكني؟
چه خوش گفت زالي به فرزند خويش چو ديدش پلنگ افكن و پيلتن
گر از عـهد خــرديـت يــاد آمـــدي كـه بـيچاره بودي در آغوش من
نكــردي تــو امـــروز بــر مــن جــفا كـه تـو شيـرمـردي و من پيرزن
مسافر دیار ظهور
مسافرم، گذرم بوده از دیار ظهور
و کوله ی سفرم پر، از انتظار ظهور
تمام توشه ی من یک پیاله از عشق است
که با خودم ببرم تا سر قرار ظهور
و جای خواب مرا مادرم که می انداخت
مرا گذاشت همین جا، همین کنار ظهور
دلم ز گوشه ی ابروی یار کنده شده
و غسل داده ام آن را در آبشار ظهور
بدون دیدن رویش هزار جمعه گذشت
سر قرار نیامد ولی سوار ظهور
پریشب از سر حسرت کسی به من می گفت:
"مسافری گذرش بوده از دیار ظهور"
آذر ۷۳
تکلیف
يادت
هست هرشب چقدر تكليف داشتم؟ يادت هست از وقتي كه به خانه ميرسيدم، شروع
ميكردم به نوشتن و تا شب نميتوانستم از روي دفتر تكاليفم سربردارم؟ معلّم
سختگير با دانشآموز سر به هوا، آبشان توي يك جوي نميرفت و براي همين
مجبور بودم هر شب آنهمه تكليف بنويسم.
سالها گذشته است. حالا بيتكليفم و بلاتكليف. انگار يك معلّم سختگير كم دارم تا براي منِ دانشآموزِ سربه هوا، تكليف تعيين كند و مرا سر دفتر و كتابم بنشاند.
***
زياد ميشنوم كه ميگويند...چقدر شهرمون قشنگ شده! همه جا رو چراغوني كردهان. سر خيابونا شربت و شيريني ميدن. همه جا پر شده از بوي عود و اسفند. صداي مدّاحايي كه از شادي ميلاد تو ميگن و ميخونن، از همه طرف شنيده ميشه.
بچّههاي كوچه توي خيمة كوچولويي كه درست كردن نشستن و شادي ميلاد تو رو كف ميزنن.
از وقتي يادم ميآيد، از همه جور آدمي اين جمله را شنيدهام؛ همه ميگويند: «آرزو بر جوان عيب نيست». خيلي جملۀ خوبي است. خيلي وقتها به دردم خورده است. امّا تازگيها حسّ تازهاي در دلم جوانه زده است. آرزوي تازهاي در رگهايم دويدن گرفته است. انگار عطر و بوي نيمۀ شعبان در اكسيژن هوا جاري شده و ريههايم را از شميم دلانگيزي انباشته است.
آرزوهاي تازهام را انگار...همیشه نشستهایم و پشت سر هم برایش «باید» بافتهایم. لیست بلند بالایی از «باید»ها ساختهایم تا او بیاید و همهشان را به تنهایی بر دوش بکشد و تمام دردهای جامعة بشری را به تنهایی مداوا کند و تمام انتظارات ما را برآورد.
هر وقت از دنیا خسته میشویم، هر وقت مشکلی آزارمان میدهد، فارغ از اینکه...
"نظیفه سادات مؤذّن" هستم.